Mark Lepelaar, directeur NPSP:
“Recell is erg interessant vanuit de circulariteitsgedachte”
Bij Recell maken we uit cellulosehoudende reststromen grondstoffen die productiebedrijven verwerken. Zij maken er duurzame, nuttige en ontzettend mooie materialen van. Recell® kan de CO2-footprint van een product flink omlaag brengen. Daarom is het voor veel productontwikkelaars een zeer interessante grondstof. Bijvoorbeeld voor NPSP, dat er prachtige biocomposiet gevelpanelen mee ontwikkelde. We gingen in gesprek met NPSP-directeur Mark Lepelaar.
Mark Lepelaar loopt al een paar jaar mee in de wereld van biocomposieten. “Ik heb ooit gestudeerd voor industrieel ontwerper, daar leerde ik over nieuwe concepten, zoals de Senseo-machine.” Hij kwam vervolgens terecht in de advieswereld voor duurzame energie en energiebesparing, totdat het tijd werd om zelf duurzame producten te gaan maken. “Het pionieren, dat vind ik leuk om te doen. En vooral het pionieren met iets wat maatschappelijke relevantie heeft, waarmee we de wereld een beetje beter maken.”
Pionieren
Vanuit die pioniersgedachte is ook NPSP opgezet. Het bedrijf begon klein en ontwikkelde in eerste instantie technisch zeer hoogwaardige en duurzame producten. De vraag naar biobased producten groeide en op een gegeven moment kwam de vraag naar ‘reststroom-based’ biocomposieten. “Het moest niet alleen ‘natuurlijk’ zijn, want ook daarvoor heb je resources nodig die geteeld moeten worden. Je blijft je dus ontwikkelen. Ik merk dat dingen soms erg langzaam gaan, maar dat was 25 jaar eerder ook zo met zonne-energie. En nu zie je dat als de zon doorbreekt, de stroomprijs omlaag gaat…”
NPSP groeide flink en besloot toen om terug te gaan naar de basis en een deel van het productiewerk niet meer in eigen huis te doen. Dit besteden ze nu uit aan bedrijven die door hen getraind worden. “In het begin waren wij de enige ‘gekke Henkie’ die met biocomposieten werkten, maar inmiddels zijn er heel veel partijen bijgekomen, in Nederland en internationaal. Je ziet een soort vliegwieleffect.”
Beweging in de markt
“Ik denk niet dat je in je eentje een markt kan ontwikkelen. Daar heb je meer partijen voor nodig. Grote multinationals zullen nooit een nieuw product incorporeren als er maar één relatief kleine aanbieder is. Dat geldt ook voor aanbestedende diensten van overheden: als er maar één aanbieder van een product is, voldoen ze niet aan de Europese aanbestedingsregels.” Mark ziet dat er in de B2B beweging zit, maar denkt dat voor veel mensen biocomposieten nog een ver-van-mijn-bed-show zijn. “Veel mensen willen een mooie auto. Ze vinden de kleur belangrijk, en hoe hard hij kan, maar van welk materiaal de auto is gemaakt, interesseert bijna niemand!” Toch wordt het bewustzijn steeds groter. “In de woningbouw zie je het al: hout is beter dan beton, verschillen in CO2, de stikstofuitspraak… steeds meer mensen lezen over de materie.”
Mark Lepelaar, directeur van NPSP
NPSP ontwikkelde met de Be.e een scooter van biocomposiet
De blauwe gevel waarin Recell is verwerkt.
Verschillende soorten biocomposiet
De materialen die NPSP ontwikkelt voor de bouw – zoals de fraaie geveltegels van Nabasco 8010 – voldoen aan de brandnormen en zijn in principe onderhoudsarm. “We kunnen onze biocomposieten supersterk maken en superlicht, zoals high-end onderdelen voor solar raceboten. Maar we maken ook biocomposieten die biologisch afbreekbaar zijn, bijvoorbeeld tijdelijke natuurherstelproducten of geluiddempende interieurpanelen.”
Recell als grondstof voor bouwmateriaal
In de geveltegels van Nabasco 8010 wordt Recell® gebruikt als de vezelcomponent, maar ook vezels afkomstig uit riet of textiel zijn bruikbaar. Daarnaast bestaat de biocomposiet uit vulmiddel en bindmiddel. “Voor deze composieten hebben we stijve vezels nodig, die sterk en stug zijn. De keuze voor de vezel wordt ook esthetisch bepaald. Riet geeft een bruine spikkel, Recell® is een veel fijnere vezel, wat een veel egaler beeld geeft.” Verschillende vezels zijn ook in één product te combineren. Zo zijn in de mooie blauwe tegels die o.a. de gevel sieren van The Exploded View Beyond Building – in 2022 te zien op de Dutch Design Week en de Floriade -, Recell® en riet gecombineerd. “Veel mensen zijn daar enthousiast over.”
Ook andere kleuren zijn mogelijk. “De kleuren die je in het Rijksmuseum ziet, kun je biobased maken, als het kunstwerk maar oud genoeg is”, grapt Mark. Meekrap is zo’n oude kleurstof; al 1.500 jaar voor Chr. werd de wortel van deze plant gebruikt om textiel rood mee te verven.
Circulariteitsgedachte
De markt voor biocomposieten biedt absoluut ruimte om te groeien, denkt Mark. “Recell® is erg interessant vanuit de circulariteitsgedachte. Het is een biobased vezel die al meerdere functies heeft vervuld.” Qua prijs kan biocomposiet het vanwege de kleinschalige productie nog niet winnen van andere producten. “Maar dat is een beetje het kip-ei-verhaal, de economy of scales. Een biocomposiet met Recell® hoeft niet duur te zijn, want het materiaal is deels afkomstig van een afvalstroom. Als je maar grootschalig en efficiënt genoeg produceert en voldoende afname hebt.”
Prijs-kwaliteit
Volgens Mark Lepelaar moet je wel goed kijken naar de producten die je er uiteindelijk mee maakt. “Dat het textiel van een truitje eerder versleten is dan dat van een ander truitje, is niet zo erg. Maar als de remmen van je auto niet goed werken, heb je wel een probleem! Je moet dus steevast kwaliteitstesten uitvoeren.” Het kwaliteitsonderzoek maakt deel uit van het productieproces van Recell, zodat altijd duidelijk is voor welk materiaal of product een batch Recell® vezels geschikt is.
Prijs is een relatief begrip, vindt Mark. “Mensen vinden het misschien duur, maar een Mercedes is ook een prijzige manier om van A naar B te komen en toch heeft het merk bestaansrecht. Hier is de prijs-kwaliteitsverhouding kennelijk okay. Daarom kijken wij nu bijvoorbeeld ook naar 3D-gevormde gevels. Want dat kan bijna niemand en wij wel. Het is biobased én 3D-gevormd en daarmee krijgen mensen meer toegevoegde waarde. En die meerwaarde zit echt niet alleen in het verhaal, je ziet het ook!”
Onder druk
Bij NPSP worden producten niet geprint, maar geperst. “We maken een soort deeg van vulmiddel, hars en vezel. Dat gaat in een mal en dan persen we onder heel hoge druk, 80-100 bar (1 miljoen kilo perskracht per m2). We maken daarom van deze soort biocomposiet ook geen producten met een heel grote oppervlakte. Daar zou je enorme machines voor nodig hebben.” Het zijn producten met een lange levensduur, 25-30 jaar gaat het volgens Mark sowieso mee. Als een product van NPSP uiteindelijk aan het eind van zijn levensduur komt, dan kan het in vermalen vorm opnieuw dienen als vulmiddel voor nieuwe producten.
Voor de bouwsector zijn de gevelpanelen een duurzaam én esthetisch meer dan verantwoord alternatief voor bijvoorbeeld houten en keramische gevelbekleding. Wil je meer weten over de mogelijkheden van Recell® als grondstof voor biocomposiet bouwmaterialen? Kijk dan eens hier.